Şuan elimizdeki bilgisayarlar, cep telefonları çoğu işlemi çok hızlı bir şekilde yapabiliyor değil mi? En basitinden yola çıkarsak bataryadan aldığı elektrik ile binlerce işlemden sonra ekrana görüntü veriyor ve bizden aldığı veriyi yine binlerce işlemden geçirerek işleyip tekrardan ekrana getiriyor. Bu tüm işlemler ise saliseler içinde olup bitiyor. Fakat teknoloji o kadar hızlı ilerliyor ki şuan kullanmış olduğumuz bilgisayarlardan 10 bin kat daha hızlı çalışan bilgisayarlar icat edildi. Bunlara “Kuantum bilgisayar” deniyor.
Peki bu kuantum bilgisayar nedir? Nasıl çalışır ? Neden bu kadar hızlı? En basit şekilde anlatacağız.
Kuantum bilgisayar nedir?
Bir kuantum bilgisayar, şuan dünyanın en hızlı bilgisayarının 10 bin yılda yapabileceği bir işlemi sadece 1 2 saat içinde yapabiliyor. Bunun temel sebeplerinden en büyüğü ; normal bilgisayarlar veriyi elektrik taneciklerinin titreşimiyle ulaştırırken, kuantum bilgisayarların maddenin en küçük birimi olan atomun titreşimiyle iletmesidir.
Arasındaki enerji ve hız farkını şu şekilde basitçe anlatabiliriz. Bazı durumlarda elektriğin hareketini çıplak gözle dahi rahatça görebilmekteyiz. Mesela yıldırımlar, elektrik tellerinin özellikle yağmurlu havada üzerinden elektrik geçmesi, bazen prizin elektrik ile alev alması vs. gibi örnekleri sıralayabiliriz. Fakat atomun hareketi en gelişmiş mikroskop türleriyle dahi görülememektedir. Bunun sebebi atomun hareketi o kadar hızlıdır ki döndüğü yörüngede aynı anda birçok noktada olabilir.
Şuan dünyada kuantum bilgisayar üreten 2 veya 3 şirket bulunmakta. Bu şirketler ise üretimi tüketiciye açmamaktadır. Bu bilgisayarlar çok büyük şirketler tarafından veya bilimsel araştırma merkezleri tarafından kullanılmaktadır. Fakat nasıl normal bilgisayarlar oda büyüklüğünden cebimize girebildiyse yakın bir gelecekte kuantum bilgisayarlara sahip olabiliriz. En azından biz olmasak ta torunlarımız olabilir.
Kuantum bilgisayar nasıl çalışır? Ve neden bu kadar hızlı?
Neden bu kadar hızlı olduğunu yukarıda basitçe anlattık. Şimdi kafanızı karıştırmadan nasıl çalıştığını ve hızını biraz teknik bilgiyle anlatalım. Normal bilgisayarların en küçük veri aktarma birimi bit olarak geçer. Veriler bu bitlerden geçerken 2 değer alabilirler ya 1 ya 0 , başka değişle ya “EVET” ya “HAYIR”. Fakat kuantum bilgisayar bu bitlerden oldukça küçük ve oldukça hızlı kubitlere sahiptir. Boyutu sayesinde aynı hacimde bitlere göre binlerce daha fazla birim kullanılırken bu birimlerde bitlerden katlarca hızlıdır. Veriler kubitlerden geçerken bitlerden farklı olarak 1,0 dışında kararsız davranarak ikisini birden değer olarak alabilir. Bu durum bir kubitten geçen verinin kubite göre daha fazla bilgi içermesidir.
Aslında google’da arama yaparsanız bu konu hakkında bilimsel bilgilerle dolu karmaşık yazılara denk gelebilirsiniz. Biz bu yazımızda bir lise öğrencisinin dahi araştırdığında bu konuda başlangıç olarak bir bilgi edinebilmesini sağlamaya çalıştık. Bu tarz makaleler için teknoloji kategorimizi ziyaret edebilirsiniz.
