Felsefe M.Ö 600’lü yıllarda Antik Yunan’da yani İyonya’da (İzmir ve çevresi) ortaya çıkmıştır. Filozof, felsefe kelimelerini ilk Pisagor kullanmıştır ancak bilinen ilk filozof Thales’tir.
Felsefe ilk ortaya çıktığı zamanlar bir bilimdi. Filozoflar bilim adamıdır lakin günümüzde felsefe bilim dalı olarak sayılmamaktadır.
Peki, felsefe nedir?
Felsefenin kelime anlamı bilgelik sevgisidir. İnsanın kendisini, çevresini, içinde yaşadığı toplumu anlamamızı sağlayan ve bunlar hakkında doğru bilgiye yani hakikate ulaşmayı sağlayan bir disiplindir.
Felsefenin Antik Yunan’da ortaya çıkmasının nedenleri:
- Soruların cevaplarını mitolojide arayan insanoğlu aldığı cevaplardan artık tatmin olmuyordu. Yani insanlar sorularına daha mantıklı, bilimsel cevaplar arıyordu.
- Yunanistan da demokrasi yani özgür düşünce ortamı bulunuyordu.
- Antik Yunan’ın ticaretle uğraşması onların farklı medeniyetlerden bilgi almasını sağlıyordu.
- Ticaretle uğraştıkları için zenginleşen Yunan halkı felsefeye, bilime, zaman ve kaynak bulmuştur.
Felsefenin ilk sorulan sorusu ‘’Evrenin ana maddesi yani arkhesi nedir?’’
Thales’e göre evrenin arkhesi sudur. Su; varlıkların tümünün ilk maddesidir. Suyu gözlemleyen Thales soğuduğunda buz, ısındığında buhar olduğunu gördüğünden suyun bütün varlıklarda farklı biçimlerde var olduğunu gösterdiğine inanmıştır.
Anaksimandros’a göre evrenin arkhesi nicelik olarak sınırsız, nitelik olarak ise belirsiz olmalıdır. Duygusal olmayan bir varlık, soyut bir ilkedir demiştir.
Anaksimenes’e göre evrenin arkhesi havadır. Hava, Thales’te olduğu gibi somut ama Anaksimendros’ta olduğu gibi sonsuzluk niteliği taşır. Anaksimenes ‘’Hava olan ruh, nasıl bedeni ayakta tutuyorsa dünyayı ve evreni de ayakta tutan havadır.’’demiştir.
Empedokles’e göre evrenin arkhesi tek bir maddeden değil dört ana maddeden oluşur: su, toprak, ateş ve hava. Kendinden başka bir şeye indirgenemeyen ve hareketsiz olan bu ana maddeleri hareket ettiren dış bir gücün olması gerektiğini söyler. Bu güç ise sevgi ve nefrettir.
Demokritas’e göre evrenin arkhesi maddenin en küçük yapıtaşına kadar bölünüp artık bölünemeuyecek hale geldiğinde elde kalan son parçadır. Yani atom. Atomlar değişmeyen, sonsuz, boşluksuz ve yer kaplayan özelliklere sahiptir.
Heraklitos’a göre evrenin arkhesi ateştir. Ateş bir şeyi yok ederken başka bir şeye dönüşür. Ateş cansız bir varlık olduğu için onu kontrol eden ve değişmeyen tek şey ‘’Logos’’ tur.
Parmenides’e göre evrenin arkhesi ‘’Bir Olan’’ dır. Bir Olan değişmez eğer değişseydi yok olurdu.
